Statystyki są zatrważające:
- Nadwaga i otyłość u dzieci dotyczy aż 22% uczniów w Polsce w wieku wczesnoszkolnym.
- 73% dzieci ze szkół podstawowych jest dotkniętych próchnicą.
- W ciągu ostatnich 20 lat liczba dzieci dotkniętych otyłością lub nadwagą wzrosła trzykrotnie!
- W samych tylko słodkich przekąskach w czasie tygodnia dzieci pochłaniają 65 łyżeczek cukru, łącznie zjadają 100 łyżeczek. Natomiast dzienna norma wg WHO, której nie powinno się przekraczać, to 3 łyżeczki.
DLACZEGO NADWAGA JEST PROBLEMEM?
Nadwaga i otyłość u dzieci nie bez powodu nazywane są epidemią XXI wieku. Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci doszło do globalnego wzrostu wagi u ludzi w każdym wieku, lecz najgroźniejszymi konsekwencjami obarczona jest nadwaga i otyłość dzieci w okresie przedszkolnym i szkolnym.
Musimy zrozumieć, że nadwaga u dzieci nie jest już wyłącznie problemem estetycznym, ale rzutuje na całe ich przyszłe życie. Zwiększa ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych, a także zaburzeń psychicznych. Lista długofalowych skutków dziecięcej nadwagi i wynikającej z niej otyłości jest przerażająca, należą do niej między innymi:
- bezdech senny, niedotlenienie, astma i infekcje górnych dróg oddechowych;
- nadciśnienie tętnicze, miażdżyca i powikłania sercowo-naczyniowe;
- insulinooporność i cukrzyca typu 2;
- niedokrwistość żywieniowa z niedoboru żelaza;
- nowotwory przewodu pokarmowego;
- wady postawy, choroby stawów, upośledzenie sprawności ruchowej;
- stłuszczenie wątroby, kamica żółciowa;
- zaburzenia hormonalne, choroby autoimmunologiczne;
- zespół policystycznych jajników;
- zaburzenia emocjonalne, problemy z koncentracją i trudności w uczeniu się;
- depresja, myśli samobójcze oraz zaburzenia odżywiania (bulimia, anoreksja).
KLASYCZNA DEFINICJA NADWAGI I OTYŁOŚCI
Nadwaga i będąca jej konsekwencją otyłość jest ogólnoustrojową i przewlekłą chorobą metaboliczną, która wynika z zaburzenia homeostazy energetycznej organizmu. Homeostaza energetyczna to inaczej zachowanie w organizmie równowagi pomiędzy ilością dostarczanej z zewnątrz energii (w postaci np. pożywienia) a faktyczną ilością energii, której ów organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania wszystkich układów i narządów. Zaburzenie tej równowagi poprzez nadmiar dostarczanej energii prowadzi do magazynowania jej przez organizm i patologicznego zwiększania ilości tkanki tłuszczowej (czyli tycia), a w konsekwencji – w miarę upływu czasu i nasilania się tego procesu – do nadwagi i otyłości, a tym samym do rozwoju dysfunkcji i powikłań wielonarządowych. Nadwaga i otyłość u dzieci – poznaj jej przyczyny…
KRYTERIA ROZPOZNAWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje posługiwanie się w tym celu tzw. wskaźnikiem masy ciała BMI (z ang. Body Mass Index), z tą jednak różnicą, że dla populacji dzieci i młodzieży do 18 roku życia prawidłowe wartości odczytywane są z tzw. tabel/siatek centylowych opracowanych na podstawie danych statystycznych poszczególnych regionów świata. Chcąc przekonać się, czy nadwaga i otyłość u dzieci są problemem naszych pociech, sprawdźmy wskaźnik BMI dziecka. Korzystajmy przy tym z siatek centylowych opracowanych na podstawie polskich danych statystycznych.
NADWAGA A OTYŁOŚĆ
O nadwadze u dziecka możemy mówić wtedy, gdy jego waga jest o 15-20% większa niż masa ciała prawidłowa dla danego wieku, płci i wzrostu, a wskaźnik BMI dziecka mieści się w zakresie 90–97 centyla w odniesieniu do płci i wieku.
W przypadku otyłości nadmiar masy ciała przekracza 20% masy prawidłowej dla wieku, płci i wzrostu, a wskaźnik BMI dziecka jest większy od 97 centyla. W skrajnych przypadkach otyłości u dzieci nadwaga może przekraczać nawet 100% należnej masy ciała.
Czy życie dzieci otyłych jest łatwe?
Jeśli nie z własnego doświadczenia, to z historii naszych bliskich czy opowieści znajomych – wiemy, że życie z nadwagą bywa dla osób dorosłych prawdziwym utrapieniem i ciągłą walką o zdrowie, dobre samopoczucie i samoakceptację. Zastanówmy się więc, jak w podobnej sytuacji może czuć się dziecko?
czytaj dalej
Czym grozi otyłość u dzieci i młodzieży?
Nadprogramowe kilogramy i otyłość u dziecka nie są problemem wyłącznie estetycznym czy psychologicznym. Nadmiar tkanki tłuszczowej obciąża wszystkie organy wewnętrzne rozwijającego się organizmu i prowadzi do rozwoju groźnych chorób typowych dla wieku dorosłego.
czytaj dalej
Przyczyny powstawania otyłości u najmłodszych
Przyzwyczailiśmy się myśleć, że nadwaga i otyłość to w przypadku niektórych osób nieuchronna konieczność, uwarunkowana predyspozycjami dziedzicznymi, skłonnościami genetycznymi, zaburzeniami hormonalnymi czy tzw. “spowolnionym metabolizmem”. Takie podejście sprawia, że gdy otyłość staje się problemem naszych dzieci, uważamy, że niewiele da się zrobić.
czytaj dalejNOWOCZESNE SPOJRZENIE NA PROBLEM NADWAGI
Klasyczna definicja nadwagi zakłada, że utrzymujący się dodatni bilans energetyczny organizmu (czyli dostarczanie mu zbyt dużej ilości kalorii w stosunku do wydatkowanej energii) skutkuje odkładaniem się nadmiaru tkanki tłuszczowej. Tak powstaje nadwaga u dzieci, a otyłość jest jej kolejnym stadium. To fakt medyczny, z którym nie sposób dyskutować.
Jednak z tego punktu widzenia niezawodnym sposobem na odchudzanie i zrzucenie nadprogramowych kilogramów powinno być wdrożenie niskokalorycznej diety i dostarczanie organizmowi mniej energii niż wynosi jego zapotrzebowanie – tak, aby doprowadzić do ujemnego bilansu energetycznego i utrzymać go na tyle długo, by organizm zaczął zużywać zapasy zgromadzone w tkance tłuszczowej. Nic prostszego, prawda?
Zatem dlaczego diety odchudzające nie działają? Dlaczego te wszystkie niskokaloryczne, niskotłuszczowe, niskowęglowodanowe i bazujące na wszelkich możliwych proporcjach i kombinacjach makroskładników odżywczych popularne diety-cud w znakomitej większości przypadków nie przynoszą spodziewanych efektów? A jeśli nawet początkowo przyczynią się do zrzucenia kilku kilogramów, to chwilę potem uderza ze zdwojoną siłą znienawidzony efekt jo-jo i w efekcie zmagamy się z jeszcze większym nadmiarem tkanki tłuszczowej?
Rozwiązanie tej zagadki przynoszą najnowsze badania naukowe, według których nadwaga u dzieci i dorosłych związane są z utrzymującym się w organizmie chronicznym stanem zapalnym wywołanym nietolerancją pokarmową (czyli nieprawidłową reakcją organizmu na dany rodzaj produktów spożywczych).
Przewlekły stan zapalny, który może utrzymywać się w organizmie nawet przez całe życie człowieka, prowadzi do zaburzeń wchłaniania substancji odżywczych, a w efekcie do niedożywienia organizmu na poziomie komórkowym.
Na skutek niedożywienia komórek organizmu neuroprzekaźniki nieustannie wysyłają do mózgu komunikaty o niedoborach, a człowiek wciąż odczuwa łaknienie, które stara się zaspokoić, spożywając duże ilości pokarmów, wśród których zazwyczaj znajdują się produkty wywołujące nietolerancję pokarmową. I tak koło się zamyka.
NADWAGA I OTYŁOŚĆ U DZIECI – SKUTECZNE I NIEINWAZYJNE METODY LECZENIA
Jedyną skuteczną metodą odchudzania jest przerwanie samonapędzającego się cyklu nietolerancji pokarmowej > przewlekłego stanu zapalnego > zaburzeń wchłaniania > niedożywienia na poziomie komórkowym > alarmu neuroprzekaźnikowego > zwiększonego łaknienia i nadmiernego apetytu.
Jak to zrobić? Przede wszystkim ustalić indywidualny Profil Metaboliczny danego organizmu i na jego podstawie rozpoznać czynniki zapalne (czyli produkty spożywcze wywołujące nietolerancję pokarmową i aktywujące stan zapalny), a następnie wyeliminować je z jadłospisu, tworząc spersonalizowany program żywieniowy zgodny z fenotypem konkretnego dziecka zmagającego się z nadwagą lub otyłością.
